فرگشت ۱۰۱ عبارت هم‌فرگشتی1 برای توصیف وضعیتی استفاده می‌شود که در آن دو (یا چند) گونه به طور متقابل بر روی فرگشت یکدیگر اثر می‌گذارند. در نتیجه، مثلاً تغییری فرگشتی در ریخت‌شناسیِ یک گیاه، ممکن است بر ریخت‌شناسی جاندار گیاه‌خواری که از آن گیاه تغذیه می‌کند تاثیر بگذارد، که در عوض ممکن است بر فرگشت گیاه تاثیر بگذارد، که آن هم ممکن است بر فرگشت گیاه‌خوار تاثیر بگذارد... و همینطور الی آخر. وقتی گونه‌های مختلف تعاملِ بوم‌شناختیِ نزدیکی با یکدیگر دارند احتمال وقوع هم‌فرگشتی بیشتر است. این روابط بوم‌شناختی شامل این موارد می‌شود:
۱) شکارچی/شکار2 و انگل/میزبان3
۲) گونه‌های رقیب4
۳) گونه‌های همیار5
گیاهان و حشرات نمونه‌ای کلاسیک از هم‌فرگشتی هستند -موردی که معمولاً، ولی نه همیشه، همیارانه است. بسیاری از گیاهان و جاندارانی که برایشان گرده‌افشانی می‌کنند آنقدر بر هم متّکی هستند و رابطه‌شان آنقدر انحصاری است، که زیست‌شناسان دلایل قانع‌کننده‌ای دارند تا به این نتیجه برسند که «جور بودن» این دو، نتیجهٔ یک فرایند هم‌فرگشتی است.
با این وجود، حتی وقتی گرده‌افشانی مطرح نباشد هم می‌توانیم «مطابقت» انحصاری بین گیاهان و حشرات را ببینیم. بعضی گونه‌های اقاقیا6 در آمریکای مرکزی تیغ‌هایی توخالی دارند و روزنه‌هایی پایین برگشان که شهد ترشح می‌کند. این تیغ‌های توخالی محل انحصاری زندگیِ گونه‌ای از مورچه است که این شهد را می‌نوشد. ولی فقط مورچه‌ها از گیاه سود نمی‌برند -آنها همچنین از گیاه اقاقیای خود در مقابل گیاه‌خواران دفاع می‌کنند.
احتمالاً این سیستم محصول هم‌فرگشتی است: تیغ‌های توخالی و روزنه‌های شهد در گیاهان فرگشت نمی‌یافت، مگر اینکه فرگشت آنها تحت تاثیر مورچه‌ها قرار گرفته باشد؛ و رفتارهای دفاعی در مقابل گیاه‌خواران در مورچه‌ها فرگشت نمی‌یافت، مگر اینکه فرگشت آنها تحت تاثیر گیاهان قرار گرفته باشد.